Kryzys energetyczny w Europie staje się coraz poważniejszy. Szacuje się, że może on potrwać nawet do końca 2023 r. Inwazja Rosji na Ukrainę spowodowała ogromne zakłócenia w przepływie energii.
Sytuacja na świecie nie jest zbyt ciekawa, dlatego wiele osób podejrzewa, że grozi nam blackout. Czym jest zjawisko blackout? Czy faktycznie powinniśmy się przygotować na lockdown energetyczny? Czy jesteśmy przygotowani na blackout?
Co to jest zjawisko blackout? Czym jest blackout energetyczny?
Coraz częściej słyszymy o tym, że Polsce zagraża zjawisko blackoutu. Co to oznacza? Czym jest blackout? Jest to potoczne określenie elektroenergetycznej awarii systemowej. W efekcie jej wystąpienia następuje przerwa w działaniu systemu. Awaria tego typu definiowana jest również jako całkowity zanik napięcia w sieci elektroenergetycznej na dużym obszarze. Blackout zwykle spowodowany jest przez kilka nakładających się na siebie zdarzeń losowych. Mogą to być m.in.: awarie sieciowe czy ekstremalne warunki atmosferyczne. Warto również zaznaczyć, że blackout ma charakter niespodziewany i nagły. W konsekwencji nawet miliony osób mogą pozostać bez dostępu do energii elektrycznej przez kilka lub kilkadziesiąt godzin. Przykładowo, w Indiach w 2012 r. doszło do awarii, która pozbawiła energii elektrycznej ok. 650 mln osób.
Czy Polsce grozi blackout energetyczny?
Wiemy już, czym jest blackout, co to za zjawisko i jakie są jego konsekwencje. Odpowiedzmy sobie teraz na pytania: Czy Polsce grozi blackout? Kiedy zabraknie prądu w Polsce? Czy blackout – brak prądu może realnie wpłynąć na dezorganizację życia Polaków? Blackout w Polsce zaczął się wydawać coraz bardziej rzeczywistym zagrożeniem, kiedy w lipcu 2022 r. nastąpiło nagłe wyłącznie 21 bloków w jednej z największych elektrowni w Polsce. Taka sytuacja z pewnością nie oznacza niczego dobrego. Czy warto obawiać się wystąpienia zjawiska, jakim jest blackout? Polska, tak jak i pozostałe kraje europejskie, zmaga się z niedostatkiem węgla. Odczuwają to szczególnie gospodarstwa domowe, wyposażone w piece na węgiel brunatny. Surowiec ten jest również ważny dla energetyki, ponieważ ma największy udział w wyprodukowanej energii.
Blackout Polska – kiedy możemy spodziewać się lockdownu energetycznego?
Czy naprawdę zagraża nam blackout? Kiedy w Polsce możemy się go spodziewać? Zarówno Polskie Sieci Elektroenergetyczne, jak i Polski Instytut Ekonomiczny uspokajają Polaków, zapewniając, że w naszym kraju nie dojdzie do rozległego zjawiska, jakim jest blackout. Kiedy latem obawiano się przerw w dostawie prądu, eksperci tłumaczyli, że mikro-blackouty w czasie wakacji są naturalną koleją rzeczy, ponieważ wówczas zauważa się o wiele większe zużycie energii do ochładzania budynków. Co więcej, w „Tygodniku Gospodarczym PIE” można było znaleźć nawet informację, że pomimo skomplikowanej sytuacji geopolitycznej, niedoboru surowców oraz kryzysu energetycznego Polsce udało się wyprodukować więcej energii w porównaniu z wcześniejszym rokiem. Należy jednak pamiętać, że chwilowy blackout energetyczny może się zdarzyć, jeśli dojdzie do uszkodzeń sieci elektroenergetycznych lub ekstremalnych warunków pogodowych, których skutków nie do końca da się przewidzieć. Jednak i w takich przypadkach dostawcy energii są przygotowani na przeciwdziałanie ich efektom i dostarczaniu energii odbiorcom.
Czy możliwy jest blackout w Europie?
Rządy w całej Europie szykują się na najgorszy scenariusz. Coraz częściej mieszkańcy Starego Kontynentu zastanawiają się – „czy grozi nam blackout”? Blackout w Europie, a raczej jego czarna wizja, jest z dnia na dzień realniejsza. Przykładowo we Francji i Finlandii włodarze państw apelują do mieszkańców o ograniczenie zużycia energii, aby zapobiec jej przerwom w dostawie. Co więcej, eksperci alarmują, że z racji niewystarczającej ilości gazu, najpierw firmy zostaną odcięte od dostaw energii, a następnie spotka to gospodarstwa domowe. Taka sytuacja jest możliwa, jeśli nie zmniejszy się popyt na prąd.
We Francji czy w Wielkiej Brytanii planuje się wprowadzenie planu awaryjnego. Kiedy tylko operator zauważy alarmujący stan energii elektrycznej, poprosi on firmy i gospodarstwa domowe o oszczędzanie energii. Jeśli taki scenariusz nie przyniesie oczekiwanych zmian, od dostaw energii zostaną odcięte duże i energochłonne firmy. Wiele zależy tak naprawdę od warunków pogodowych i tego, jak surowa będzie tego roku zima. Przykładowo, gdy temperatura spadnie o 1°C, we Francji zapotrzebowanie na energię zwiększa się aż o 2400 MW. Jak widać, nie można więc całkowicie wykluczać nadejścia blackoutu. Jak się przygotować?
Blackout - jak się przygotować?
Choć prawdopodobnie w Polsce nie dojdzie do poważnego kryzysu, warto i tak dowiedzieć się, jak przygotować się na blackout. Krótkie awarie spowodowane awarią linii przesyłowych mogą zdarzyć się przecież zawsze i niezapowiedzianie. Jak zabezpieczyć się w razie braku prądu? Co warto mieć w domu, gdy zabraknie prądu? Według RCB warto w łatwo dostępnym miejscu schować latarkę, świecę, dokumenty i apteczkę. Dodatkowo dobrze nabyć pojemny powerbank, a także zrobić zapasy jedzenia, które nie wymaga przechowywania w lodówce czy gotowania. Jak przetrwać blackout? Przede wszystkim nie można panikować. Odpowiednie przygotowanie jest najważniejsze. Oprócz wcześniej wymienionych przedmiotów warto także zgromadzić zapas baterii, zapałki, ciepłe koce, kołdry i ubrania, kuchenkę na butlę gazową oraz zapas wody. Ponadto może przydać się również gotówka, a także gry planszowe czy książki, aby zająć czymś wolny czas.
Jak długo może trwać blackout energetyczny?
Jak długo może potrwać blackout? Ile trwa takie zjawisko? Odpowiedź na to pytanie nie jest prosta i jednoznaczna. Blackout energetyczny może występować do czasu naprawienia awarii, która była jego przyczyną. Z racji tego dostawy energii elektrycznej mogą zostać wstrzymane na kilka godzin lub kilka dni. Przykładowo w 2008 roku w Szczecinie miał miejsce duży blackout, który potrwał aż 5 dni. Jego przyczyną były silne wichury oraz duże opady śniegu.
Przyczyny blackoutu energetycznego - skąd bierze się to zjawisko?
Skąd bierze się blackout? Dlaczego dochodzi do takiego zjawiska? Obecnie większość osób postrzega lockdown energetyczny jako konsekwencję braku wystarczającej ilości surowców. Warto wiedzieć, że w 2020 r. produkcja energii elektrycznej opierała się w 45% na węglu kamiennym, a w 24,5% na węglu brunatnym. Nie jest to jednak jedyny czynnik, który może przełożyć się na blackout. Przyczyny takiego stanu są zróżnicowane. Ponadto to właśnie połączenie się kilku niefortunnych zdarzeń wywołuje poważną awarię elektroenergetyczną.
Do blackoutu dochodzi, gdy dojdzie do przekroczenia krytycznych wartości takich parametrów jak napięcie i częstotliwość. Są to podstawowe czynniki pracy systemu elektroenergetycznego. Przyczynami blackoutu są ponadto niebezpieczne i ekstremalne warunki atmosferyczne, np. śnieg, ulewy, grad. Są to również awarie sieciowe, wyłączenia linii dystrybucyjnych i przesyłowych kilku bloków energetycznych na danym obszarze oraz wyłączenie elektrowni. Co więcej, blackout może być również spowodowany przestarzałą infrastrukturą i brakiem jej modernizacji.
