Czyste Powietrze to prowadzony od 2018 roku program dofinansowań termomodernizacji budynków i wymiany starych, nieekologicznych źródeł zasilania.
Jego zasady są regularnie aktualizowane pod kątem aktualnych potrzeb – w 2023 roku wprowadzone zostały wyższe kwoty dotacji, a od czerwca 2024 będą obowiązywać nowe wytyczne dla pomp ciepła. Na jakie nowości warto zwrócić uwagę w programie Czyste Powietrze 2024?
Czyste Powietrze 2024 – aktualne kwoty dofinansowań
Od wprowadzenia programu Czyste Powietrze kwoty dofinansowań są regularnie dostosowywane do aktualnej sytuacji rynkowej. Aktualnie beneficjenci mogą liczyć na następujące kwoty, w zależności od zadeklarowanego dochodu:
- podstawowy poziom dofinansowania – do 66 tys. zł;
- poziom podwyższony – do 99 tys. zł;
- poziom najwyższy – aż do 135 0x00 zł.
Aby uzyskać najwyższy poziom dofinansowania z programu Czyste Powietrze, średni miesięczny dochód na osobę w gospodarstwie domowym nie może przekraczać 1 090 zł.Dla wnioskodawców, którzy mieszkają sami, limit jest wyższy i wynosi 1 526 zł. Ponadto z tego progu mogą skorzystać osoby z prawem do zasiłku stałego, okresowego, rodzinnego lub opiekuńczego. Nieco inaczej wyglądają zasady dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą. W tym przypadku roczny przychód za rok wskazany w oświadczeniu nie może przekroczyć 20-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę, co w 2024 roku daje kwotę 60 200 zł. Jeżeli przychód znajduje się między tą kwotą, ale jest niższy niż 120 400 zł (40-krotność minimalnego wynagrodzenia), wnioskodawca może zamiast tego ubiegać się o podwyższony poziom dofinansowania.
Poziom podwyższony przysługuje w przypadku dochodu do 1 894 zł na osobę (lub 2 651 zł przy mieszkaniu w pojedynkę). Wnioskodawcy, którzy przekraczają ten próg, mogą uzyskać dofinansowanie w skali do 66 tys. zł – obowiązuje dodatkowo limit osobistego dowodu rocznego w wysokości 135 tys. zł, powyżej którego program Czyste Powietrze 2024 jest niedostępny. Osoby z dochodami, które znajdują się pomiędzy progami dla poziomu podwyższonego i najwyższego, ale poniżej 135 tys. zł, mogą ubiegać się o dofinansowanie na poziomie podstawowym.
Na co można wykorzystać środki pozyskane w ramach dofinansowania?
Program Czyste Powietrze obejmuje dość długą listę dotacji do inwestycji z zakresu termomodernizacji. W ramach tego rozwiązania można m.in. uzyskać dofinansowanie na wymianę źródła ogrzewania działającego na paliwo stałe – pozyskane środki mogą być wykorzystane na wymianę kotła, zainstalowanie pompy ciepła czy opracowanie instalacji ogrzewania elektrycznego. Do tego beneficjenci mogą liczyć na wsparcie w zakresie termoizolacji budynku. To jednak nie wszystko – dofinansowaniem objęte są również m.in. mikroinstalacje fotowoltaiczne i ocieplanie budynków,a także audyty energetyczne.
Procent wydatków, które można pokryć z użyciem środków otrzymanych w ramach programu Czyste Powietrze 2024, zależy od kategorii inwestycji i poziomu dofinansowania. W przypadku poziomu najwyższego jest to zawsze 100%. Dla beneficjentów kwalifikujących się do poziomu podwyższonego skala dofinansowania może wynosić 80% (podłączenie do sieci ciepłowniczej, instalacja pompy ciepła o podwyższonej efektywności) lub 70%. Dla poziomu podstawowego przewidziano dotacje w zakresie 40-50%. Audyty energetyczne są rekompensowane zawsze w skali 100%. Poszczególne obszary dotacji można łączyć ze sobą do określonego progu finansowego (maksymalnie 135 tys. zł) – więcej informacji można znaleźć w regulaminie programu.
Czyste Powietrze 2024: najważniejsze zmiany
Kluczowe zmiany dotyczące programu Czyste Powietrze w roku 2024 skupiają się na definiowaniu wymagań wobec urządzeń grzewczych. Za zarządzanie weryfikacją będzie odpowiadać NFOŚiGW, jednak pod uwagę będzie brany nie tylko sam poziom emisji. Istotna będzie również zgodność z aktualnymi normami środowiskowymi i potwierdzenie parametrów sprzętu badaniami. Zbiorem urządzeń podlegających dofinansowaniu w ramach programu będzie tzw. lista ZUM, czyli lista zielonych urządzeń i materiałów. Jest ona dostępna online już teraz na stronie Instytutu Ochrony Środowiska – każdy zainteresowany może przeglądać zarówno zatwierdzone urządzenia, jak i te, które zostały usunięte z listy.
Lista ZUM ma być sukcesywnie aktualizowana o nowe urządzenia, które mogą być dodawane przez producentów i dystrybutorów posiadających konto w systemie. Dla beneficjentów programu ważną datą będzie 13 czerwca 2024 roku – od tego dnia lista ZUM będzie zawierać wyłącznie pompy ciepła spełniające wszystkie wymagania techniczne. Od 22 kwietnia będzie trwać z kolei tzw. okres przejściowy, podczas którego akceptowane wcześniej urządzenia nadal będą objęte dotacjami.
Najwyższe dofinansowanie tylko na jeden budynek mieszkalny
Kolejną ważną zmianą w zasadach programu jest ograniczenie dostępności dofinansowań dla osób wnioskujących o środki na modernizację więcej niż jednego budynku. Dotyczy to jedynie najwyższego poziomu dofinansowania. Od roku 2024 dotacja w ramach poziomu najwyższego będzie udzielana tylko na jeden budynek jednorodzinny (lub lokal wydzielony w takim budynku). Należy jednak zaznaczyć, że kolejne dofinansowania dalej będą dostępne, ale wyłącznie w ramach podstawowego poziomu.
Czyste Powietrze 2024: kiedy można wysyłać wnioski?
Zgłoszenia są przyjmowane przez cały czas, dopóki program jest aktywny. Umowy o dofinansowanie mają być podpisywane do 31 grudnia 2027 roku, a prace objęte dofinansowaniem muszą być zakończone przed 30 czerwca 2029 roku. Na Program Czyste Powietrze 2024 przeznaczono ponad 5,4 mld zł z tegorocznych środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.